บทความสมุนไพรธรรมชาติ

เกร็ดน่ารู้

โรคภูมิแพ้แมลง

อยากถามคุณหมอว่า ในบ้านเรามีแมลงที่เราอาจแพ้ได้หลายชนิด มีแมลงอะไรบ้าง
นอกจากไรฝุ่นแลแมลงสาบแล้ว ที่พบบ่อยๆก็มียุง แมลงวัน และมดค่ะ
ทำไมบางคนถูกมดคันไฟกัดเพียงตัวแดียวถึงตายได้
เขาคงเคยถูกมดคันไฟกัดมาก่อน จึงกระตุ้นให้เกิดภาวะภูมิไวเกินเมื่อถูกกัดอีกครั้ง แม้จะโดนจากมดเพียงตัวเดียวก็อาจเกิดอาการแพ้ถึงตายได้
หลานถูกยุงกัดเหมือนคนอื่นๆ แต่บวมแดงมาก อย่างนี้เรียกว่า "แพ้ยุง" ใช่หรือไม่
คนทั่วไปถูกยุงกัดอาจมีอาการคัน บวมแดง ซึ่งเป็นอยู่ไม่นานก็หายได้เอง บางคนก็ไม่มีอาการใดๆ เลย เห็นเป็นจุดแดงเล็กๆ เท่านั้น แต่ถ้าถูกยุงกัดแล้วมีอาการบวมแดง คันมาก อยู่นานเป็นวันๆ ตามด้วยรอยดำอีกนานเป็นเดือน อย่างนี้เรียกว่าแพ้ยุงกัด
แมลงสาบมีหลายสายพันธุ์ เหมือนกับไรฝุ่นหรือป่าว มีนิสัยความเป็นอยู่อย่างไร
แมลงสาบมีหลายสายพันธุ์ ในประเทศไทยมีการสำรวจไว้ว่า พบไม่ต่ำกว่า 12 สายพันธุ์ แต่ที่คุ้นหน้าคุ้นตามีอยู่ 2 สายพันธุ์ คือ แมลงสาบตัวใหญ่ (ขนาด3-4ซม.) สีน้ำตาลเข้ม รอบหัวมีวงสีเหลือง เจ้านี่เขาเรียกว่าแมลงสาบอเมริกัน อีกชนิดคือ แมลงสาบตัวเล็ก (ขนาด1-2ซม.)สีน้ำตาลอ่อน หัวมีแถบแนวตั้ง 3 แถบ เรียกว่า แมลงสาบเยอรมัน แมลงสาบชอบอาศัยอยู่ในที่มืด อบอุ่น และมีความชื่นสูง จึงพบได้ตามท่อระบายน้ำ ห้องน้ำ ห้องครัว ห้องใต้ดิน ใต้ถุนตึก โดดังสินค้า ภัตตาคาร ร้านขายของชำ ร้านอาหาร มันชอบอยู่รวมกันเป็นกลุ่ม ชอบเดินชิดขอบ เวลาใช้เหยื่อล่อจึงนิยมยางให้ชิดริมขอบมากกว่าวางตรงกลางห้อง
แพทย์บอกว่านอกจากแพ้ไรฝุนแล้ว ยังแพ้แมลงสาบอีกด้วย เป็นไปได้ไงครับเพราะที่บ้านผมไม่ได้มีแมลงสาบมากมายอะไรแค่นานๆ เห็นทีเท่านั้น
ธรรมชาติของแมลงสาบจะขอบหลบซ่อนไม่ค่อยออกมาให้เห็น เพราะรู้่ว่าคงต้องถูกเหยียบตายแน่ๆ ดังนั้นกลางคืนเวลาเราปิดไฟนอนหลับหมดแล้ว แมลงสาบจึงคลานออกมาหาอาหารกิน และถ่ายมูล แล้วกลับไปหลบซ่อนตัวดังเดิม ทิ้งเศษขน เศษปีกและมูล ซึ่งจะสลายเป็งผงรวมอยู่กับฝุ่น เวลาเราทำกิจกรรมต่างๆ ผงเหล่านี้จะฟุ้งกระจาย ทำให้เราหายใจเข้าไปได้ สำหรับผู้เป็นโรคภูมิแพ้อยู่แล้ว ก็จะเกิดอาการแพ้แมลงสาบขึ้นได้ เช่นเดียวกับการแพ้แมลงอื่นๆ ที่มีอยู่ในบ้านอีกหลายชนิด
อยากทราบเรื่องตัวต่อกับแมลงมีพิษที่ทำให้แพ้ได้ มีอะรไรบ้าง
แมลงมีพิษในประเทศไทย เฉพาะที่สำคัญ สามารถก่ออาการแพ้รุนแรงได้แต่ ต่อหัวเสือ (มี 9 ชนิำที่ทำให้อันตลายคนมี 2 ชนืด) ต่อตัวหัวเสือเป็นแมลงกินเนื้อเมื่อรังถูกรบกวนจะเรียกพวกมารุมต่อย โดยไม่ทิ้งเหล็กในไว้ในแผล ต่อกระดาษหรือต่อฝักบัว และผิ้ง เมื่อต่อยแล้วจะทิ้งท่อวางไข่หรือที่เราเรียวกว่า เหล็กใน ซึ่งมีถุงน้ำพิษลงไว้ในเนื้อของผู้ที่ถูกต่อย ทำให้เกิดอาการบวม ผึ้งโพรง ผิ้งมิ้น มดมีพิษ เช่น มดคันไฟ มดตะนอย มดตาชื่น มดลิ่นปากฟันเลื่อย มดน้ำลายงูเห่า (รูปแมลงมีพิษต่างๆ และเนื้อหาอาการแพ้หาอ่านได้ในหนังสือเล่มเล็กของ พลอากาศตรี แพทย์หญิง กณิกา ภิรมย์รัตน์ เรื่อง ภาวะการแพ้อย่างรุนแรง ต่อแมลงมีพิษในประเทศไทย)
ถ้าถูกต่อหรือแตนต่อย ต้องปฐมพยาบาลเบื้องต้นอย่างไร
ต่อและแตน ไม่ทิ้งเหล็กใน และต่อมพิษไว้ใต้ผิวหนังขณะต่อย ต่างจากผิ้ง ตังนั้นจึงไม่ต้องบีบ หรือรีดตรงรอยที่ถูกต่อยเพี่อเอาเหล็กในออก แต่ควรทำความสะอาดบริเวณที่ถูกต่อยลดอาการติดเชื้อแทรกซ้อน ประคบน้ำแข็งและกินยาแก้แพ้เพื่อลดอาการคัน ถ้ามีครีมสเตียรอยด์ใช้ทาช่วยลดอาการภูมิแพ้ได้ ถ้าอาการมากควรรีบพาไปพบแพทย์
อาการบวมแบบผึ้งต่อย กับอาการบวมแบบฟกช้ำต้องประคบน้ำเย็นหรือน้ำร้อน มีวิธีการอย่างไรบ้าง
วิธีจำคือ การบวมจากผึ้งต่อยหรือหกล้มแล้วบวมแบบฟกช้ำ ถ้าเพิ่งเป็นให้ประคบน้ำเย็น เพื่อให้หลอดเลือดหดตัว การบวมหรือการมีเลือดออกในเนื้อเยื่อจะได้ลดลง แต่ถ้าเป็นมานานแล้ว คงมีแต่การบวมช้ำ หรือมีเลือดคั่งค้างอยู่ ให้ประคบร้อนเพื่อช่วยให้หลอดเลือดขยายตัวมีการดูดซึมกลับเร็วขึ้น การบวมก็จะลดลงเร็วขึ้นด้วย
เวลาลูกถูกยุงกัดจะเกามาก เกาเป็นวันๆ ทำให้ขาลายไปหมด อย่างนี้เรียกว่าแพ้ยุงใช่ไหม
สำหรับแมลงที่กัดได้เช่น ยุง มด การแพ้จะมี 2 แบบ คือ
1. แพ้โดยการกัด ในน้ำลายยุงหรือมดมีสารเคมีบางชนิดที่ทำให้เกิดตุ่ม บวม แดง คัน ในคนทั่วไปจะเกิดอาการชั่วคราว แต่ในคนที่แพ้ จะมีอาการคัน แดง นานเป็นวัน ทำให้ต้องเกา ยิ่งเกา ยื่งคัน บางครั้งเกิดตุ่ม หนอง เพราเกามากจนอักเสบติดเชื้อ หลังจากนั้นจะเป็นผื่นดำ เกิดลักษณะที่เรียกว่า ขาลาย
2. แพ้โดยการหายใจคือ ชิ้นส่วนเล็กๆ และมูลของแมลงเหล่านี้ปะปนอยุ่กับฝุ่นละอองในบ้าน เมื่อคนที่แพ้หายใจเข้าไปจะเกิดอาการคันจามน้ำมูกใสๆ ไหล คันคอ ไอ คัดแน่นจมูก หรือหอบหืดเกิดขึ้นบางคนแพ้แบบใดแบบหนึ่ง แต่บางคนก็แพ้ทั้งสองแบบ
แมลงสาบอายุยืนจริงไหม ถ้าเทียบกับไรฝุ่นแล้ว เป็นอย่างไรบ้าง
แมลงสาบอายุยินกว่าไรฝุ่น คืมมีอายุขัยประมาณ 1 ปี ไรฝุ่นมีอายุขัยประมาณ 2 เดือน วงชีพของแมลงสาบจึงนานกว่าไรฝุ่น ไรฝุ่นขยายพันธุ์ได้เร็วกว่าภายใน 1 เดือนหลังจออกไข่ ฟักเป็นตัว ลอกคราบหลายหนจนเป็นตัวแก่พี่พร้อมจะวางไข่ได้อีกใช้เวลาประมาณ 1 เดือน แต่ของแมลงสาบจากไข่เป็นตัวอ่อนประมาณเกือบ 2 เดือน และจากตัวอ่อนเป็นตัวแก่อีกเกือบปี แต่พอเป็นวัยรุ่นกระทง คือ เ็นคัวแก่ได้สัก 7 วัน ก็ผสมพันธุ์ได้ ตัวแมียออกไข่เป็นฝักรูปทรางคล้ายกระเป๋า ภายในมีไข่ประมาณ 20-30 ฟอง ตัวเมีย 1 ตัวสามารถคอลได้ถึง 20-40 กระเป๋า จำนวนไข่และฝักไข่จะแตกต่างกันไปตามแต่ละสายพันธุ์ ลองคิดดู ถ้าพบ 1 กระเป๋าอยู่ตรงไหนสักที่ในบ้าน หมายความว่าต่อไปคุณจะมีสมาชิกที่ไม่ได้เชื้อเชิญอีกเกิอบ 30 ตัว
ที่มา: กระจ่างทุกมุม เกี่ยวกับไรฝุ่นและภูมิแพ้ แพทย์หญิง ฉวีวรรณ บุนบาค

Share

เรื่องน่ารู้

เคล็ดลับเรื่องจุกจิกก้นครัว

Follow